Graafwerkzaamheden in de nabijheid van grijs gietijzeren afsluiters kunnen door zetting of afschuiven (talud) van grond leiden tot scheuren of breken van de afsluiter.
Uit nader onderzoek op het falen van dit type afsluiter (foto) is gebleken dat dit type afsluiters een veiligheidsrisico vormt. Om de veiligheid en bedrijfsvoering bij (grond)werkzaamheden in de nabijheid van dit type afsluiters te borgen is deze toolbox tot stand gekomen.
Gevolg: Vrije uitstroom van gas uit HD net.
- Tussen 1962 en 1972 mochten grijs gietijzeren afsluiters > 1 bar alleen worden gebruikt in niet-zakkende grond. Bron: Rapport KIWA GT-140138
- Sinds november 1972 mogen geen grijs gietijzeren afsluiters meer worden gebruikt in gasleidingnetten > 1 bar. Bron: Rapport KIWA GT-140138
- Betekenis GG: Lamellair gietijzer is een veel voorkomende soort gietijzer dat ook wel grijsgietijzer (GG) wordt genoemd. Het is een legering die uit ijzer, koolstof en silicium bestaat. Zie foto
- Afsluiters van GG zijn minder goed bestand tegen overbelasting door trillingen en afschuiven/verzakken van grond. Grijs gietijzer (GG) heeft een geringe treksterkte t.o.v. staal en is niet rekbaar of buigbaar.
- Welke werkzaamheden of gebeurtenissen gaan plaats vinden in de directe nabijheid van de GG-afsluiter.
- Graafwerkzaamheden; eenzijdig, rondom, grotere lengte en/of diepte?
- Zwaar belasten van de ondergrond (materiaal opslag, zware machines, bomen rooien, gestuurde boringen, etc.)?
- Heien of boren van palen?
- D.m.v. heien of trillen damwanden aanbrengen?
- Onttrekken van grondwater (drainage)?
Risico:
- Het “bros” scheuren of breken van de GG-afsluiter, met als gevolg een grote vrije gasuitstroom naar de atmosfeer.
- Er ontstaat mogelijk een zeer gevaarlijke situatie voor de directe omgeving van mens en dier.
- Bedrijfswaarde veiligheid wordt hierdoor negatief beïnvloed.
- Drukloos raken c.q. uitval van het achterliggende gasnet.
- Kans op schadeclaims door onderbreken gaslevering.
Bij ontvangen oriëntatie- of graafmelding:
- Binnendienst PGS belt preventief, aan de hand van een overzicht (signaleringslijst uit klic-win) met de grondroerder na een oriёntatiemelding of graafmelding en geeft de locaties aan waar zich mogelijk GG-afsluiters bevinden;
- Binnendienst PGS zorgt ervoor dat de grondroerder middels een contactformulier de nodige informatie ontvangt over het veilig werken in de nabijheid van GG-afsluiters;
Tijdens uitvoering:
- Indien er gegraven moet worden of ander soort werkzaamheden plaatsvinden in de nabijheid van een GG-afsluiter, zal met de grondroerder nadere afspraken gemaakt moeten worden.
- Preventie medewerker neemt contact op of gaat ter plaatse om de situatie te beoordelen.
- Controleer of alle leidinggegevens actueel zijn (via X-Viewer/GEN);
- Beoordeel de aard en afstand van de (grond)werkzaamheden tot de GG-afsluiter;
a) Worden (grond)werkzaamheden op een afstand tussen 2 en 10 meter van de GGafsluiter
uitgevoerd; Bron: WIBON adviesblad, versie december 2019
- Communiceren (toelichting) van de kwetsbaarheid van externe belasting op de GG-afsluiter naar de grondroerders;
- Advies om de GG-afsluiter, incl. maatregelen te laten opnemen in het V&G plan van de werkzaamheden;
b) Worden (grond)werkzaamheden binnen een afstand van 2 meter van de GG-afsluiter(s)
uitgevoerd, dan gaat aanvullend de preventie medewerker ter plaatse om de situatie te
bespreken en te beoordelen en houdt hierbij rekening met onderstaande;
- Voorkomen van een te hoge belasting op de GG-afsluiter ten tijde van de werkzaamheden;
- Wanneer PGS constateert dat aanvullend onderzoek en/of maatregelen nodig zijn, dan contact opnemen met een OIV uit de regio;
- De OIV kan aanvullende maatregelen initiëren zoals onderzoek door Realisatie waarbij nagegaan wordt of het materiaal van de afsluiter daadwerkelijk GG betreft. Een andere maatregel kan zijn het drukloos (laten) maken van de leiding voor start werkzaamheden;
- De OIV laat de geconstateerde materiaalsoort registreren in GEN/MAR;
- Het adequaat melden van en hoe te handelen bij een evt. ongecontroleerde gasuitstroom;
- Zorg bij het verlaten van de werkplek dat je ervan overtuigd bent, dat er een veilige situatie is achtergelaten;
Betekenis GGG; Nodulair gietijzer is een gietijzersoort waarbij de vrije, ongebonden koolstof in de vorm van nodulen
(bolvormen) aanwezig is in het gestolde gietijzer. De mechanische eigenschappen van dit materiaal benadert de
eigenschappen van gietstaal.
Bekijk HIER de originele Alert vanuit Enexis
Scan de volgende code met de app om deze toolbox te bekijken.